Roger Raveel wandelroute

Sluit de kaart
Close map sidebar
Toggle map sidebar

Roger Raveel wandelroute

Length
3,7 km
Time
0u 40m
Terrain
55% Verhard

Gildestraat, 9870 Machelen-aan-de-Leie

Toon het startpunt op de kaart

Roger Raveel routebord

Bekijk het routebord
Meer stops in de buurt
Stops sluiten
Meer stops langs de route?
Terug naar de kaart
Verharde weg
Onverharde weg
Meer info en stops bekijken

Routebeschrijving

In 2021 zou Roger Raveel (1921-2013) 100 jaar geworden zijn, en dat vieren zowel Roger Raveel Museum samen met BOZAR en zijn thuisregio de Leiestreek met tentoonstellingen en andere evenementen. Op deze route wandel je langs Raveels leven en kunst, door het dorp waar hij woonde en werkte en langs mooie natuurplekjes dichtbij, zoals Machelen Put. Roger Raveel geldt als een van de belangrijkste Belgische kunstenaars van na WOII en geniet ook internationaal grote erkenning. Hij is een van de enige Belgische kunstenaars die nog tijdens zijn leven een eigen museum kreeg, middenin ‘zijn’ dorp dan nog.Tot aan zijn overlijden op 30 januari 2013 bleef Raveel zijn Machelse roots trouw.

Roger Raveel Museum

RRM2_HanneVanAssche.jpg
RRM1_HanneVanAssche.jpg
Roger Raveelmuseum.jpg

Vlakbij de kerk zag Raveel in 1999 het Roger Raveel Museum verrijzen, een strak, wit, hedendaags gebouw dat perfect harmonieert met de pittoreske dorpskern van Machelen-aan-de-Leie. Kenners noemen het een van de meest boeiende en poëtische werken van de befaamde architect Stéphane Beel. Binnenin ontdek je een fantastische collectie van Raveels werk: 279 schilderijen, 511 tekeningen en 19 objecten vonden hier onderdak. Raveels stijl was zijn tijd ver vooruit en kenmerkt zich door een mengeling van abstract en figuratief, die symbiotisch samenkomen in zijn schilderijen. Weerkerende elementen zijn witte vierkanten, felle kleuren en spiegels. Het Roger Raveel Museum ontsluit zijn verzameling via jaarlijks wisselende collectiepresentaties en biedt een bredere context voor het werk van Raveel in tijdelijke tentoonstellingen met werk van tijdgenoten, maar ook hedendaagse kunstenaars uit binnen- en buitenland.

De palen van het onbeperkte

paal roger raveel.jpg

Vlak aan het museum staat een deel van “De palen van het onbeperkte”, een reeks van drie beschilderde betonpalen van respectievelijk acht, zes en vier meter hoog. Verderop in de wandeling kom je ook voorbij de andere twee. De kleurrijke “environment”-kunstwerken werden in 2011 onthuld en wijzen de weg naar het museum. Spiegels reflecteren de omgeving en de toeschouwer, en doen zo kunst en werkelijkheid in elkaar overvloeien: typisch voor Raveel.

Kloosterkapel Leiehoek

kloosterkapel leiehoek.jpg

Een wandelpad leidt naar de vroegere kloosterkapel, die ook deel uitmaakt van het visuele parcours dat architect Beel destijds voor het Roger Raveel Museum bedacht. In de noordervleugel van het museum zit namelijk een groot raam dat zicht geeft op de kapel. Het klooster waar ze sinds 1926 bijhoorde, werd in 2010 gesloopt. Tijdens WOI, toen het gebouw dienst deed als ‘kriegslazerett’ voor de Duitse bezetter, werden hier gewonde en ziekte soldaten verzorgd.

(Buiten de route)

Ouderlijk huis Raveel

In de Petegemstraat (nr 33) staat Raveels ouderlijke woning. In 1948 trouwden Roger Raveel en Zulma De Nijs en gingen inwonen bij vader Gustave Raveel. Gustave had voor Roger een atelier ingericht op de zolderkamer boven het likeurwinkeltje, dat Zulma verder uitbaatte na het overlijden van Roger’s moeder in 1946.

Huis De Leeuw

de leeuw.jpg

Nog meer kunst in Machelen! Dit opvallende hoekhuis in Machelendorp was achtereenvolgens café, kinderopvangdienst en sociale woning vooraleer het in 2008 een nieuwe bestemming kreeg als moderne tentoonstellingsruimte. In vijf expositieruimtes verspreid over twee verdiepingen kunnen professionele en semiprofessionele kunstenaars hun werken voorstellen.  

Gedenkteken Frans De Mulder

Frans De Mulder.jpg

Op de hoek van de rotonde aan de Dorpsstraat staat een gedenkteken voor wielerheld en dorpsbewoner Frans De Mulder (1937-2001). Het werd onthuld in 2010, vijftig jaar na zijn zege in de Ronde van Spanje én zijn titel van Belgisch kampioen op de weg. Naast dichter Roland Jooris leverde ook Roger Raveel een bijdrage aan het project. De typische silhouetten van de hoofden en de spiegel zijn zowat het handelsmerk van de kunstenaar. In het midden van de rotonde, onder de indrukwekkende vrijheidsboom, eert een oorlogsmonument de gesneuvelde en opgeëiste Machelaars uit beide Wereldoorlogen. Het beeld stelt een man voor die zich, net zoals België toen, uit zijn boeien losrukt en hoopvol de toekomst tegemoet kijkt. Machelaars noemen hem ‘Wilson’, omdat hij lijkt op Woodrow Wilson, de Amerikaanse president tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Militaire begraafplaats

frans militaire begraafplaats.jpg

Verborgen achter een scherm van groen ligt de Franse Militaire Begraafplaats. Op deze serene plek rusten 750 soldaten die tijdens het Eindoffensief van 1918 onder de Franse vlag vochten en sneuvelden in de streek van de Leie en de Schelde. Op de graven van de christelijke soldaten staat een traditioneel kruis, op moslimgraven werd een toepasselijke halve maan aangebracht, op dat van Joodse soldaten de Davidsster. Dit kerkhof is de tweede grootste Franse militaire begraafplaats van België, naast Saint-Jean de Potyze bij Zonnebeke.

Voormalig atelier Raveel

voormalig atelier.jpg

In de gemeenteschool naast de begraafplaats had Roger Raveel van 1962 tot 1968 zijn atelier. Hij week naar hier uit toen zijn zolderatelier in de Petegemstraat te klein was geworden. Vele van zijn bekende grotere werken, zoals “Neerhof met levende duif” (1962-1963) en “Het verschrikkelijke mooie leven” (1965), zijn hier geschilderd.

(Buiten de route)

Kapel Maria Hulp Der Christenen

Ook al ziet het huis aan de Posthoornstraat 70A eruit als een gewoon huis, het verbergt de Kapel Maria Hulp der Christenen. Op uitnodiging van de kerkfabriek verfraaide Raveel in 1993 het interieur volledig met wandschilderijen. Voor dit eigentijdse totaalkunstwerk, dat hij “De Religie van het Leven” doopte, ontwierp hij ook het altaar, de glasramen en het opvallend tabernakel uit klei. Bij Raveels 100ste verjaardag wordt de kapel in 2021 op regelmatige basis terug opengesteld voor geleid bezoek. Op het kruispunt Dorpsstraat-N 43 kom je ook een deel van “De palen van het onbeperkte” tegen.

Gerard Revemuur en Villa Ter Ide

gerard revemuur.jpg

Op het Georges-Jozef Imschootplein zie je het tweede deel van Raveels “De palen van het onbeperkte”. Wat verder staat de Gerard Reve-muur: een vijf meter lange witte betonmuur waarop in koperen letters Reves gedicht “Credo” staat te lezen. Gerard Reve (1923-2006), bekend van onder meer “De Avonden”, wordt samen met Harry Mulisch en Willen Frederik Hermans tot “De Grote Drie” van de naoorlogse Nederlandse schrijvers gerekend. Hij woonde van 1993 tot aan zijn dood in Machelen, in de Posthoornstraat net buiten de dorpskom. De muur staat in de tuin van Villa Ter Ide, een huis in Anglo-Normandische bouwstijl uit de jaren 20, waar kunstenaar Martin Wallaert zijn atelier heeft. Het is vrij te bezoeken elke zondag van 14 uur tot 18 uur en op afspraak.

Het plein van de Nieuwe Visie

nieuwe visie.jpg

Aan de overkant van de Hostens graanwindmolen ligt het pleintje “De Nieuwe Visie” met Raveels “De Muur van de Verbeelding”. In deze nauwkeurig uitgekiende betonconstructie van bijna 40 meter brengt Raveel zijn schilderkunstige vormentaal tot leven in de spiegels, de witte vierkanten, de grasgroene poorten en de witte palen. De beeldengroep stelt onder meer Raveel zelf voor en zijn eerste vrouw Zulma, zijn technisch assistent Luc Levrau (ambachtelijk uitvoerder van het werk) én een kat, Raveels geliefde en vaak geportretteerde huisdier.

Ateliers Raveel

Atelier_RRaveel-9.jpg

Even verderop in de Hoevestraat 14, waar Roger Raveel woonde, kan je twee van zijn ateliers bezoeken: het Schilderatelier in de gerenoveerde Vlasschuur en het Grafiekatelier, waar hij talloze etsen, houtsneden en linosneden maakte. Let wel: in de ateliers kan je niet zomaar binnenlopen. Alleen op bepaalde weekends zijn ze open voor individuele bezoekers. Groepsbezoeken kunnen op afspraak. Alle info op www.atelierrogerraveel.be.

Graf van Gerard Reve

gerard reve graf.jpg

Voorbij het kruispunt Hoevestraat-Veerstraat ligt links de nieuwe begraafplaats van Machelen-aan-de-Leie. Hier vond die andere grote ‘zoon’ van Machelen zijn laatste rustplaats: de bekende Nederlandse schrijver Gerard Reve, die hier in 1993 kwam wonen. Je vindt zijn graf als je aan de ingang rechtdoor gaat, daarna achter het grote kruis naar links.

Machelenput

machelenput 2.jpg
machelenput 3.jpg
speelzone machelenput.jpg

Even verderop ligt de oude Leiearm Machelenput, een toeristische trekpleister die deel uitmaakt van een 8 hectare groot natuur- en recreatiegebied. In de jaren '70 van vorige eeuw, toen men alle Leiearmen wilde dempen, was Machelenput even in zijn voortbestaan bedreigd. Raveel was het niet eens met de plannen en protesteerde op zijn eigen manier: met een vlot bedekt met blauwe plastic zakken waarop hij een schilderij had gemonteerd, voer hij de Leie af. De protestactie “Raveel op de Leie” kreeg zoveel media-aandacht, dat de dempingsplannen werden afgevoerd.

Voor de kleinsten zijn er rond Machelenput twee speelzones: een avontureneiland met speeltuigen langs de Brugstraat, en een speelplein aan de andere oever. Nog leuk voor kinderen: met een veerbootje kan je jezelf naar de overkant trekken. Aan Machelenput wordt elk jaar in juli het volksfeest ‘Leieleude’ georganiseerd, ontstaan na de 80ste verjaardag van Roger Raveel jaar, en in september het evenement “Tobbedansen”, een wedstrijd waarbij waaghalsen met zelfgemaakte voer- en vaartuigen vanop een schans het water induiken. Wie het snelst de bel kan luiden, wint.

Graf Roger Raveel

graf roger raveel.jpg
kerk machelen.jpg

Op het plein aan Machelenput krijg je een mooi zicht op Machelen kerk met haar kerkhof en ommegang. Samen vormen ze een beschermd dorpsgezicht. Via de trappen kom je op het kerkhof en langs de ommegang. Twee belangrijke mensen uit het leven van Roger Raveel kregen hier hun laatste rustplaats: Raveels vader, Gustave (vierde rij rechts, vierde zerk) en zijn eerste echtgenote Zulma De Nijs (tweede rij links van de uitgang naar de Gildestraat) met wie Roger Raveel meer dan 60 jaar getrouwd was en die als muze figureert in zijn meest bekende schilderijen en tekeningen, ligt begraven aan de andere kant van de kerk. Haar silhouet prijkt herkenbaar tussen de graven en werd ontworpen door Roger Raveel. Sinds 2013 rust ook Raveel zelf op dit kerkhof. Op zijn graf prijkt een schuin oplopend wit vierkant in marmer en een afgietsel van zijn allerlaatste werk, een decoupage van een vogel.

Roger Raveel museum